اسفندیار منفردزاده را می توان به نوعی بانی ساخت موسیقی فیلم در ایران به حساب آورد. اگر چه معمولا از

« مرتضی حنانه » به عنوان نخستین موزیسینی که برای یک فیلم ایرانی موسیقی نوشت ، نام برده می شود

اما  موسیقی فیلم با موسیقی های منفردزاده پوست می اندازد.

منفردزاده اسفندیارمنفرد زاده از سال 1335 فعالیت خود را به عنوان آهنگساز در «رادیو ایران» آغاز کرد، ‌و تا

هشت سال بعد ادامه داد. قبل از آن برای مدت کوتاهی در رادیو «نیرو هوایی» و تئاترهای لاله زار عود می زد.

او هم زمان با تنظیم اپرای تخت جمشید (1346) و فتح بابل (1347) آهنگ فیلم های هنگامه (1347) و

جهنم سفید (1347) هر دو به کارگردانی ساموئل خاچیکیان، را ساخت. آهنگ ترانه های فیلم های شکوه

قهرمان (محمدزرین دست، 1348)، حسن کچل (علی حاتمی، 1349) دور دنیا با جیب خالی (خسرو پرویزی، 1349)

ارادتمند شما عزراییل (منوچهر قاسمی، 1349) و کوچه مردها (سعید مطلبی1349) نیز از ساخته های اوست.

این آهنگ با صدای رامش، هاروت، مهستی و عهدیه اجرا شد. منفرد زاده به پشتوانة دوستی دیرینه ای که با

مسعود کیمیایی داشت نخستین موسیقی متن خود را برای فیلم بیگانه بیا (1347) نوشت و با هم کاری ارکستر

سمفونیک دانش گاه اجرا کرد، که مثل خود فیلم اثر شاخصی از کار در نیامد. موسیقی متن نعرة طوفان (ساموئل

خاچیکیان،‌1348) نیز در روال فیلم های فارسی بود و هم زمان با خود فیلم فراموش شد؛ اما موسیقی قیصر

(مسعود کیمیایی 1348) نام منفرد زاده را بر سر زبان ها انداخت و هزاران صفحة 45 دور از موسیقی متن فیلم

تکثیر شد و به فروش رفت. منفردزاده و کیمیایی که به خوبی از دلایل عدم موفقیت فیلم و موسیقی « بیگانه بیا » 

لحن فیلم و صدا به هیچ وجه با فرهنگ ایرانی جور نمی آمد - در قیصر به اعماق اجتماع و طبقه سرگردان میان

سنت / مدرنیته نقب زدند . تلفیق موسیقی غربی با سازهای ایرانی و زورخانه ای مثل زنگ زورخانه در

تیتراژ قیصر بسیار جا افتاد.موسیقی رقاصة شهر (شاپور قریب، 1349) در پی موفقیت قیصر، در همان روال

ساخته شد. منفرد زاده در رضا موتوری (1349)، فیلم بعدی کیمیایی، دست به ابتکار تازه تری زد و از ترانه ای با

صدای فرهاد در عنوان بندی فیلم استفاده کرد، که تا پیش از این در سینمای ایران رواج نداشت.

خود منفرد زاده کمی بعدتر در فیلم های خداحافظ رفیق (1350) و تنگنا (1352)‌ از ساخته های امیر نادری،

به تکرار همین بدعت پرداخت وآهنگ سازان بسیاری از او تأسی جستند. ملودی گوش نواز فیلم طوقی (علی

حاتمی 1349) نیز، که با سنتور نواخته می شود، از آثار شنیدنی منفرد زاده است. منفرد زاده همان قدر که در

تصینف موسیقی داش آکل (مسعود کیمیایی، 1350)، که با ارکستر متشکل از چهل نوازنده اجرا شد، و تپلی

(رضا میرلوحی، 1351) موفق عمل کرده کارش در تنظیم و اجرای موسیقی بلوچ (مسعود کیمیایی، 1352) خام

دستانه است. در میان آثار بعدی منفرد زاده موسیقی های نفرین (ناصر تقوایی، 1352) و غزل (مسعود کیمیایی،

1355) نیز شاخص اند. او همچنین برای تعدادی از فیلم های کوتاه «کانون پرورش» موسیقی متن نوشته است:

پسر و ساز و پرنده (1350)، رهایی (1350)، قصة درخت هلو (1350) سر شرقی و هفت تیرهای چوبی (1354).

منفرد زاده کارگردان دو فیلم کوتاه هرگز (1352) و بهارک (1355) برای «کانون بود که موسیقی هر دو فیلم نیز از

ساخته های خود او است». منفرد زاده در دورة اقامتش در خارج از کشور موسیقی متن میهمانان هتل آستوریا

(رضا علامه زاده،‌ 1367) و چهرة دشمن (حسن ایلداری، 1368) را ساخت.

ترانه های منفردزاده

علاوه بر نوشتن موسیقی برای فیلم منفردزاده هر از گاهی ترانه هایی نیز می ساخت که اغلب با صدای فرهاد

خوانده می شدند . سبک ملودی ترانه های منفردزاده استفاده از سازبندی های حجیم به همراه ریتم های

اغلب حماسی است که به شدت با لحن و جنس صدای فرهاد و فروغی همخوان است که به نوعی این سبک

ترانه  را می توان آغاز « ترانه های معترض » در ایران اواخر دهه ١٣۴٠ و دهه ١٣۵٠ دانست. منفردزاده و فرهاد

پس از آشنایی در اواخر دهه ١٣۴٠ به همکاری با هم می پردازند که این همکاری بعدها به دوستی و حس

همدلی مشترکی بدل می شود تا انجا که پس از انقلاب که فرهاد در ایران می ماند منفردزاده نیز دیگر رغبتی

به ترانه سازی نشان نمی دهد. منفردزاده پس از موسیقی فیلم رضا موتوری و جمعه با بدعتی جالب توجه

طرح پشت جلد معروف صفحه شبانه را طراحی می کند که در یک دستگاه جک پات سه عدد هفت با

عکس های خودش و فرهاد و شاملو آمده است و در بالای عکس سکه های وارونه شاهنشاهی و

پرچم امریکا قرار دارد . این امر نهایتا به آتش زدن استریو دیسکو در سال ١٣۵۴ انجامید. پس از انقلاب منفردزاده

نیز مانند بسیاری از هنرمندان خانه بدوش شده و در آلمان به لوله کشی و باغبانی ! می پردازد. یک بار نیز

در سال ١٣۶٧ در همایش هنرمندان و ملت با کله پاچه ای !! خواندن ترانه های لس آنجلسی (با اشاره به ترانه

های آصف ) اعتراض خود را به ابتذال در ترانه نشان می دهد .معروفترین ترانه های منفردزاده عبارتند از :

فرهاد : مرد تنها / جمعه / شبانه های ١ و ٢ / کودکانه / سقف / گنجشکک اشی مشی / وحدت / هفته خاکستری

فریدون فروغی : نیاز / تنگنا

گوگوش : دیگه اشکم واسه من ناز می کنه / بین ما هر چی بوده تموم شده

داریوش : نرم نرمک می رسد بهار / فصلی دوباره

ستار : ما را مطلب

گیتی : دختری گریه می کنه

ابی : هلا / یشکن / طلوع کن / پریا

نظرات شما عزیزان:

محمد عباسی

ساعت22:05---9 ارديبهشت 1390

بسیار استفاده کردم مرسی

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:

نويسنده : ADMIN | تاريخ : برچسب:,

| نوع مطلب : <-CategoryName-> |